Teknoloji Sağlık Alanında Gelişiyor

İnsanlık 21. Yüzyıl ilk çeyreğine gelirken bilinen tarihinde teknolojinin bir çok alanında hızlı ve büyük gelişmeler yaşamıştır. Bilim-kurgu filmleri ve kitaplarına konu olmuş, sağlık alanında ütopik kurgulara yaklaşıyor muyuz? İşte sizlere Sağlık Alanında gelişen teknolojinin kullanım alanlarını artıları ve eksileri ile yine teknolojiden yararlanarak teknoloji ile derlenen bilgileri sizlere Microsoft Bing Yapay Zeka botundan yararlanarak kısaca özetliyorum.

NightCafe Çizimi

• Dijital tıp: Gelişen teknoloji ile üretilen akıllı saatler, sensörlü haplar ve yapay zeka gibi teknolojiler ile sağlık durumunuzu anlık izleme ve hastalıkları önleyici tedbir almamızı sağlamakta. Bu teknolojiler sağlık hizmetine erişimi arttırdığı gibi, yaşam kalitesini de yükseltmektedir.
• Mikro iğneler: Adından da anlaşılabileceği gibi oldukça küçük bir boyuta sahip keskin olan boyutları kullanım alanlarına göre değişmektedir. 0.25-2.5 mm arasında boyutları değişir.
  
  
  Örnekler;

1. 0.25-0.5 mm arasında olanlar; Ciltte lekeleri azaltmak, cildi yenilemek ve cilt bakım ürünlerinin emilimini arttırmak için kullanılır.
2. 0.75-1 mm arasında olanlar; Cilt kırışıkları, çatlakları ve akne izleri azaltmada kullanılır.
3. 1.5-2 mm arasında olanlar; Cilt yara izleri, sarkmalar ve selülit azaltmada kullanılır.
4. 2.5 mm olanlar; Ciltte derin yara izleri ve keloid (aşırı hücre üretimi sonucu anormal/iyileşme durumu) tedavisinde kullanılır.

Mikro İğnelerin Avantajları; Ağrısız ve kolay uygulamadır. Kan testi veya ilaç enjeksiyonu yapılmasını sağlar. Citte kollajen ve elastin üretimini arttırır. Ciltte kan dolaşımı iyileştirir.

Mikro İğnelerin Dezvantajları; Enjeksiyon, alerji veya tahriş riski var. Kanama veya morarma oluşturur. Uygulama sonrası cilt hassaslaşabilir. Uygulama öncesi ve sonrası hekim onaylı önlemler alınmalıdır.

• Genetik mühendisliği; Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinde değişiklikler yaparak canlılara yeni işlevler kazandırmaya yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır. Genetik Mühendisliği teknikleri, bireysel hastaların ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş ilaçlar veya aşılar geliştirmeyi mümkün kılıyor. Bu teknoloji sayesinde bulaşıcı hastalıklarla veya kanserle daha etkili bir şekilde mücadele edebileceğimizi düşlüyoruz.
  
  
  Tıp alanında; Hormon, İlaç, Aşı ve Gen tedavisi ürünleri üretilmektedir.
  
  
  Örnek vermemiz gerekirse.
• İnsülin, Büyüme Hormonu, İnterferon gibi hormonlar bakterilere genetik mühendisliği yöntemleri ile ürettirilmektedir.
• Genetik hastalıkların tanı ve tedavisinde DNA testleri ve gen terapi yöntemleri kullanılmaktadır.
• Klonlama yöntemi ile organ nakli için uygun organ elde edilmeye çalışılmaktadır.

• Sanal Tedavi; telefon, uygulama, görüntülü sohbet ve hatta sanal gerçeklik cihazları ile gerçekleştirilen terapidir. Sanal tedavi, kişilerin evlerinde sorunlarına çözüm aramalarına olanak tanır. Farklı alanlarda uygulanabilir;
  
  
  Örnek vermemiz gerekirse:
• Sanal psikoterapi ile psikolojik sorunları olan kişilere çevrimiçi veya telefon tabanlı ortamda destek verilen terapidir. Depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozuklu gibi durumlarda uygulanabildiği gibi sanal gerçeklik cihazları ile kişilerin korku ve kaygılarıyla yüzleşmesi ve başa çıkması sağlanabilir.
• Sanal Fizik Tedavi ile fiziksel sorunları olan kişilere çevrimiçi veya telefon tabanlı ortamda geleneksel bakım sunulan tedavidir. Fiziksel terapist ile son semptomlar konuşularak egzersiz önerileri veya taramalar yapılabilir. Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, kronik ağrı, felç gibi durumlarda kullanılabilir.
• Sanal anjiyo ile kalp damar hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılır. Bilgisayarlı tomografi cihazı ile kan damarlarının görüntülenmesi sağlanarak kan pıhtısı, damar yırtılması, anevrizma gibi durumlarda kullanılabilir.
• Gelişmiş Genom Sentezi; Genetik alanında teknolojik gelişmeler ile genomları kapsamlı şekilde sentezleme ve değiştirmenin mümkün olması ile bir Moleküler Genetik ve Biyoloji alanıdır. DNA dizileme yöntemleri, rekombinan DNA ve biyoinformatik gibi alanların birlikte çalışmaları sonucu ortaya çıkan bu alan bir çok alanda kullanılabildiği gibi sağlık alanında ise farklı uygulamalara sahiptir.
• Genomik İlaçlar; Kişilerin genetik yapılarına göre özelleştirilmiş ilaçlardır. Kişinin hastalığa yatkınlığı, ilaca yanıtı ve yan etkilerini belirlemek için genetik testler kullanılır. Kanser, diyabet, kalp hastalığı gibi kronik hastalık tedavilerinde  kullanılabilir.
• Sentetik Biyoloji; Canlı sistemlerini tasarlama, inşaası ve değiştirilmesi için genom sentezi kullanan bir mühendislik disiplinidir. Sentetik Biyoloji, yeni biyolojik fonsiyon ve özellikleri canlılara kazandırmak için genetik devre ve biyobrikler gibi standart parçaları kullanır. Biyoyakıt, Biyosensör, Biyomalzeme gibi alanlarda uygulanabilir.
• Gen Düzenleme; Canlıların genomlarında istenen değişiklikleri yapmak için genom sentezi kullanılan tekniktir. CRISPR-Cas9 gibi moleküler makaslar kullanılarak genleri kesme, yapıştırma veya değiştirme işlemleri yapılabilir. Gen Düzenleme, Genetik Hastalıkların tedavisi, Transgenik Bitki ve Hayvan üretimi, Hücresel Terapi gibi alanlarda kullanılabilir.

Sağlık alanında kullanılan ve kullanılabilecek büyük potansiyele sahip ve insanlık yararına olabilecek bu tür gelişmeler tartışmalara da neden olmaktadır. Bu teknolojilerin temelde etik, hukuki ve sosyal boyutlarını göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Kullanımı ve yaygınlaşmalarında gerekli düzenlemeler yapılarak insan haklarına saygılı olması önem arz etmektedir. 

DALL-E2 Çizimi

Etik olarak insanın doğası ve yaşamını değiştirebilecek uygulamalar olduğundan insan haklarına, ahlaki değerlere ve biyolojik çeşitliğine etkileri tartışılmaya daha uzun süreler devam edecek gibi görünüyor.

Teknolojik gelişmeler ile sağlık verilerinin dijital ortamlarda depolanması ile veri ihlal riskleri ile kötüye kullanım ile kişilerin mahremiyeti, güvenliği ve haklarını tehlikeye atabileceği,

Erişim olarak maliyetleri düşünüldüğünde insanlar arasında erişilebilirliğin mümkünatı ile dezavantajların oluşacağı günden güne tartışılmaktadır.